Vitamine D-tekort: oorzaken en gevolgen

Vitamine D vervult een belangrijke rol voor het organisme, met name voor de immuniteit en de botontwikkeling. Ze draagt bij aan de normale werking van het immuunsysteem en het behoud van normale botten.

Vitamine D wordt vooral in de lever opgeslagen. Het organisme maakt twee vormen van vitamine D aan: vitamine D2 en D3. Deze twee vormen zijn niet direct actief in het organisme. Ze moeten gemetaboliseerd worden door de lever en de nieren om ze om te vormen in een vorm die actieve vitamine D of calcitriol genoemd wordt. Deze actieve vorm helpt bij de absorptie van calcium en fosfor door de darmen.

Optimale dagelijkse inname vitamine D

Een adequate hoeveelheid vitamine D wordt bepaald als een circulerend gehalte dat hoger of gelijk is aan 75 nmol/l (30 ng/ml) aan het einde van de winter of het begin van de lente.

Een acceptabele minimale waarde wordt gekarakteriseerd als een circulerend gehalte tussen 50 en 74 nmol/L (20-29 ng/ml). Er is sprake van een vitamine D-tekort bij een circulerend gehalte lager dan 50 nmol/L (20 ng/ml).

En la población general, alrededor del 40-50 % de las personas tienen una concentración de 25OHD inferior a 20 ng/ml (50 nmol/L) y el 80 % tienen una concentración inferior a 30 ng/ml (75 nmol/L).¹

De hoeveelheid vitamine D die nodig is, verschilt van persoon tot persoon. Zuigelingen, ouderen, zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven kunnen een hogere behoefte hebben.

De laatste aanbevelingen van de Académie Nationale de médecine [Nationale Academie voor Geneeskunde] luiden als volgt:

Voeding en blootstelling aan de zon: essentieel voor de aanmaak van vitamine D

Om de verschillende vormen van vitamine D aan te maken, en met name vitamine D3, heeft het organisme een evenwichtige en gevarieerde voeding met voedingsmiddelen met veel vitamine D nodig.

Vetoplosbare vitamines, zoals vitamine D, kunnen ingenomen worden via voeding die vetten bevat. Het gaat daarbij om vette vis zoals haring, zalm, makreel en sardienen, oesters of eigeel.

Het organisme maakt vitamine D3 aan in de huid bij blootstelling aan UVB-stralen. Door de handen, onderarmen en het gezicht tussen 11 en 14 uur gedurende 10 tot 15 minuten bloot te stellen van maart tot oktober kan u aan de behoeften aan vitamine D van een gezonde volwassene voldoen. Deze blootstelling aan de zon (zonder zonnecrème) kan 80 % tot 90 % van de vereiste hoeveelheid vitamine D leveren.²

De vitamine D die zo aangemaakt wordt door het lichaam wordt in verschillende plaatsen opgeslagen (lever, spieren, vetweefsel) en wordt in de winter verbruikt.

Er zijn verschillende oorzaken van dit tekort.

Onvoldoende blootstelling aan de zon

Verschillende factoren kunnen ervoor zorgen dat er minder vitamine D3 aangemaakt wordt door blootstelling aan de zon. Dat is met name het geval voor mensen met een donkere huid, aangezien pigment als een filter werkt voor UVB. Ouderen kunnen minder goed vitamine D3 aanmaken.

Andere factoren zoals luchtvervuiling of wolken leiden ertoe dat de hele bevolking onvoldoende aan de zon blootgesteld wordt. Wanneer u kleding aan heeft of zonnecrème gebruikt (factor hoger dan 15), wat noodzakelijk is om andere redenen, verhindert dit de aanmaak van vitamine D.

Problemen met opname door het organisme

Vitamine D is een vetoplosbare vitamine, d.w.z. dat ze door vetten opgenomen wordt.

Aangezien met het ouder worden de opname van de darmen vermindert, kan de opname van vitamine D ook verminderen.¹

Bepaalde gezondheidsproblemen kunnen trouwens ook leiden tot moeilijkheden om vitamine D om te zetten in een actieve vorm.

Onevenwichtige voeding

Het is belangrijk om regelmatig voedingsmiddelen die veel vitamine D bevatten te eten Melkproducten, vette vis, levertraan, eigeel.... Er dient de voorkeur gegeven te worden aan voedingsmiddelen die vet bevatten.

Een vitamine D-tekort kan bij iedereen leiden tot ongemak in spieren of botten. Vitamine D draagt bij aan het behoud van een normale spierfunctie.

Bij zwangere vrouwen en zuigelingen is vitamine D erg belangrijk, met name voor de botontwikkeling.

Bij kinderen kan een gebrek aan vitamine D problemen bij de groei van de botten veroorzaken.

Voor volwassenen en ouderen kunnen de botten fragiel worden en ongemakken of lichte valpartijen veroorzaken.

Een vitamine D-tekort kan trouwens een impact hebben op de immuniteit.³

Afhankelijk van het profiel kan de arts een bloedonderzoek laten uitvoeren om het circulerend gehalte te achterhalen en het individu te helpen om de inname van vitamine D in evenwicht te brengen.

Het kan moeilijk zijn om op basis van blootstelling aan de zon of met de voeding alleen voldoende vitamine D aan te maken.

Een supplement met vitamine D kan dan aangewezen zijn. De aanbevolen dosering hangt af van het profiel. De hoeveelheid dient in overeenstemming met de zorgverlener aangepast te worden, met name voor ouderen of zuigelingen.

Recente gegevens suggereren dat het gebruik van dagelijkse lagere doses aan vitamine D de voorkeur geniet ten opzichte van een hoge dosis die slechts af en toe ingenomen wordt. (Gois et al, 2017).

¹ Selon Souberbielle et al (2019)

² Landrier 2014

³ Gois et al, 2017